a. Araç Sahipleri (hurdaya ayrılmadan önceki en son sahibi) Ömrünü Tamamlamış Aracını,
• ÖTA Teslim Yerleri, Geçici Depolama Alanlarına yönetmeliğe uygun olarak (fiziksel) teslim etmek,
• Aracı teslim alandan araca ait onaylı “Araç Kayıttan Düşme ve Bertaraf Formunu” almakla yükümlüdür.
b. Lisanslı Tesis/Ekonomik Operatör,
Ömrünü Tamamlamış Araçların toplama, sökme, kesme, parçalama, geri kazanma, geri dönüştürme işlemlerinden herhangi birini yapanlar;
• Geçici Depolama Alanı: Ek-1’e uygun olarak, ömrünü tamamlamış araçların arındırıldığı, söküldüğü ve işleme tesisine gönderilinceye kadar geçici olarak bekletildiği ve 15 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı alınmış alanlar,
• İşleme Tesisi: İşleme tanımı kapsamında yer alan kesme, parçalama, parçalama sonrası oluşan atıkların geri kazanıma veya bertarafa hazırlanması, ömrünü tamamlamış araçlar ve bunlara ait aksam parçaların geri kazanımı veya bertarafı öncesi gerçekleştirilecek faaliyetlerden birini veya bir kaçını gerçekleştiren ve 15 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı alınmış tesisler.
Lisanslı Tesis/Ekonomik Operatör
• Tehlikeli madde kullanım yasaklarına uymak,
• Gerekli kodlama, rapor verme, lisans ve tip onayı yükümlülüklerini yerine getirmek,
• ÖTA toplama sistemini kurmak ve/veya toplama sistemi içinde yer almak,
• Toplanan hurda / ÖTA’ların işlenmesini, yeniden kullanımını, geri kazanımını ve geri dönüşümünü belirlenen oranlarda yapmak veya yaptırmak,
• Yeniden kullanım, geri kazanım ve geri dönüşüm kota oranlarını sağlayarak Bakanlığa raporlamalıdır.
ÖTA Geçici Depolama Alanı(Lisanslı Tesis) ÖTA Arındırma ve Söküm İş Akışı
• Ömrünü Tamamlamış Aracın arındırma ve söküm işlemlerine başlamadan önce, araç söküm kılavuzu yada Uluslararası Söküm Bilgisi (IDIS) sistemi incelenir,
• Elektrik kontağıyla oluşabilecek kazaları önlemek maksadıyla yakıt tankı boşaltılmadan önce araçtan akü çıkarılarak topraklama yapılır,
• Yakıt tankı boşaltılır, Araçta LPG tankı varsa boşaltılır, Klima gazları vakumlanarak boşaltılır,
• Hava yastıkları, araç içinde herhangi bir elektrik akımının kalması ihtimaline karşılık, akünün çıkarılmasından en az yirmi dakika sonra çıkarılır,
• Yeniden kullanıma uygun olmayan motorların vites kutuları ile diferansiyellerinin yağları boşaltılır,
• Radyatörün içerisindeki antifiriz sıvısı boşaltılır,
• Hidrolik yağlar, fren sıvısı, debriyaj sıvısı ile hidrolik direksiyon sıvısı, Cam yıkama suyu boşaltılır,
• Süspansiyon sistemindeki amortisör sıvıları boşaltılır,
• Katalizör sökülür,
• Yönetmeliğin Ek-2’sinde listelenen ve (X) işareti ile işaretlenmiş olan tehlikeli madde içeren parça ve malzemeler araçtan sökülür,
• Yeniden kullanılabilir parçalar araçtan sökülerek, yıkama ve temizleme işlemleri tamamlandıktan sonra Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen parçalara barkod verilerek Bakanlığın veri sistemine işlenir,
• Lastikler, jantlar ve kurşun balans ağırlıkları sökülür.
c. Otomotiv Üretici/Distribütör/Ekonomik Operatör
Araçların ve bunların parça ve malzemelerinin üretici, dağıtıcı ve ithalatçıları.
Üretici:
6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik kapsamındaki mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı olmaksızın;
• Kendi markasıyla ürün üreten ve satan,
• Kendi markasıyla başka tedarikçiler tarafından üretilen ürünleri satan,
• Ticari amaçlarla ürün ithal eden gerçek ve/veya tüzel kişileri kapsamaktadır.
i. Otomotiv Üretici/Distribütör/Ekonomik Operatörler;
• Tehlikeli madde kullanım yasaklarına uymakla,
• Gerekli kodlama, rapor verme, lisans ve tip onayı yükümlülüklerini yerine getirmekle,
• ÖTA toplama sistemini kurmak veya bir toplama sistemi içinde yer almakla,
• Toplanan ÖTA’ların işlenmesini, yeniden kullanımını, geri kazanımını ve geri dönüşümünü belirlenen oranlarda yapmak veya yaptırmakla,
• Ticari ve endüstriyel sırlar saklı kalmak kaydıyla parça üreticileri, yeniden kullanılabilir parçaların sökümü, depolanması ve teste tabi tutulması ile ilgili yeterli bilgiyi geçici depolama alanlarının ve işleme tesislerinin talep etmesi halinde vermekle yükümlüdür.
ii. Malzeme kodlama standartları ve söküm bilgisinin hazırlanması Geri kazanıma ve yeniden kullanıma uygun malzemelerin kolay ayırt edilebilmesi için belirtilen standartlara göre araç parça ve malzeme tedarikçileri tarafından kodlama yapılır.
iii. Bilgilendirme
Üreticiler; geri kazanım ve geri dönüşüm açısından araç tasarım bilgileri ile ömrünü tamamlamış araçların çevreyle uyumlu arındırma ve söküm bilgilerini araçların tanıtım kitapçıklarında bulundurur. iv. Rapor verme
Ekonomik operatörler ilgi yönetmelik 16 ncı madde kapsamında yeniden kullanım-geri kazanım ve yeniden kullanım-geri dönüşüm oranlarına ilişkin yönetmelikte yer alan tabloları her yıl şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermekle yükümlüdür.
Üreticiler, yıllık olarak iç piyasaya sürülen, ihraç ve ithal edilen miktarlar ile 8 inci maddedeki yükümlülüklerine ilişkin faaliyetlerini içeren bir raporu her yıl şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa verir.
v. Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu
Ürünlerin çevreye olan olumsuz etkilerinin azaltılması, atığın önlenmesi, atık olduktan sonra yeniden kullanımı, güvenli bir şekilde geri dönüştürülmesi ya da geri kazanımını desteklemek amacıyla ürünlerin tasarımından başlayarak gerekli tedbirler üretici tarafından alınır. Genişletilmiş üretici sorumluluğu, elektrikli ve elektronik eşya, ambalaj, araç, pil ve akümülatör ürünlerini kapsar. Bu ürünlerin üreticisi ve/veya piyasaya süreni;
• Üreticiye iade edilen ve/veya kullanım ömrü dolarak atık olarak addedilen ürünlerin yönetimi ve yönetimine ilişkin maliyetleri karşılar.
• Yükümlülüklerini Bakanlıkça belirlenen yöntemlerden bir veya birkaçını tercih ederek yerine getirir.
• Toplama, yeniden kullanım, geri dönüşüm veya geri kazanım hedeflerini sağlar.
d. Atık Üreticisi ve Atık Sahibi Atık Yönetimi
Atık sahibi, atıklarını bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uygun olarak yönetmekle yükümlüdür.
“Atık Yönetimi Yönetmeliği” ve diğer çevre mevzuatında yer alan yükümlülükler gereği genel sorumlulukları aşağıda belirtilmiştir. Tehlikesiz yada tehlikeli atık üreticileri ve atık sahipleri;
• Atık Yönetim Planının hazırlanarak Çevre İl Müdürlüğüne onaylatılması,
• Atıklar ile ilgili rapor verilmesi (atık verme dönemlerinde-atıklar kodları ile irsaliye/faturada belirtilmesi, getirilip ayrıştırılması sonucunda parça atık kodlarının (metal-alüminyum-plastik-cam-tekstil vb.) ve tonajlarının belirlenerek lisanslı geri kazanım ve bertaraf tesislerine fatura edilmesi ve bakanlık on line sistemine girilmesi),
• Yükümlülük gereği tehlikesiz atık statüsünde atık/hurdaların raporlaması (https://online.cevre.gov.tr sisteminde yer alan Atık Yönetim Uygulaması, Atık Beyan Sistemi(TABS)) atık üreticisi ve lisanslı tesisler tarafından yapılacaktır.
• Depolanan tehlikesiz atıklar dahil atık kod ve isimlerinin belirlenip ilgili alanlara asılması,
• Tehlikeli Atık Geçici Depolama Alanının oluşturularak Çevre İl Müdürlüğünden uygunluk yazısının alınması,
• Tehlikeli atıklar ile ilgili Mali sorumluluk sigortasının yaptırılması,
• Tehlikeli atık statüsündeki UATF kullanımı zorunlu olan atıklar için UATF kullanarak atık işleme tesislerine göndermekle ve ilgili iş ve işlemlere uyulması,
• Ömrünü Tamamlamış Lastikler ve Akümülatörler ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi,
Ayrıca ilgili yönetmelikler kapsamında yukarıda belirtilen atık yönetimi(tehlikeli ve tehlikesiz) ile ilgili maddeleri ve ilave işlemleri yapmakla sorumludur.