Kontrolka check engine w Twoim aucie

Kontrolka check engine w Twoim aucie – co zrobić, kiedy się zapali?

Spoglądasz na deskę rozdzielczą podczas jazdy i widzisz znajomą, pomarańczową ikonę. Niby nic się nie dzieje, silnik pracuje równo, auto jedzie dalej. Ale ta kontrolka już tam jest. Check engine. A jeśli zacznie migać? Albo dojdzie do niej dziwny dźwięk spod maski? Sprawdźmy, co zrobić w takiej sytuacji!

Co to właściwie jest ta kontrolka check engine?

Nie jest przypadkiem, że właśnie ta lampka na desce rozdzielczej wywołuje najwięcej emocji. Dla wielu kierowców to jedna z największych zagadek auta. Zapala się, nic nie mówi, nie wskazuje konkretu. Ale sugeruje – coś jest nie tak.

Check engine to część systemu OBD (On-Board Diagnostics), czyli pokładowego systemu diagnostycznego, którego zadaniem jest monitorowanie działania silnika i układów z nim powiązanych. Został wprowadzony w autach sprzedawanych w Europie na szeroką skalę dopiero od 2001 roku (w USA wcześniej – od 1996 roku), w związku z coraz bardziej rygorystycznymi normami emisji spalin.

Zapamiętaj!

System ten nadzoruje pracę silnika, ale także analizuje również pracę czujników, układów wtryskowych, sond lambda, a także katalizatora. Gdy coś odbiega od normy, zapala się kontrolka.

Czy każda zapalona kontrolka oznacza poważną awarię?

Nie. I właśnie tu pojawia się największy problem. Zapalenie się tej kontrolki może oznaczać wszystko – od luźnej nakrętki wlewu paliwa po poważne uszkodzenie katalizatora.

Dlaczego check engine się zapala?

System OBD, kiedy zauważy nieprawidłowość, zapisuje tzw. kod błędu – a potem wyświetla kontrolkę. 

Przyczyn może być bardzo wiele:

• niesprawna sonda lambda – wpływa na skład mieszanki paliwowo-powietrznej, a więc bezpośrednio na spalanie i emisję spalin;
• luźna lub źle dokręcona nakrętka wlewu paliwa – powoduje nieszczelność w układzie paliwowym;
• problemy z katalizatorem – często związane z nadmiernym zużyciem, wpływającym na emisję spalin, powodującym obniżoną moc silnika;
• awaria cewek zapłonowych lub świec – powoduje nierówną pracę silnika i może prowadzić do jego uszkodzenia;
• niesprawny przepływomierz powietrza (czujnik MAF) – przekłamuje dane dotyczące ilości powietrza trafiającego do silnika, skutkując nieprawidłową pracą jednostki.

Zdarza się również, że przyczyną są usterki tymczasowe – np. zalanie wodą któregoś z czujników, błąd oprogramowania lub chwilowa przerwa w połączeniu z jakimś podzespołem.

Czy check engine może się zapalić i... zgasnąć?

Tak, i to nie jest rzadkość. Jeśli system OBD uzna, że problem już nie występuje – kontrolka może samoczynnie zgasnąć. Wciąż jednak zapisany zostaje tzw. kod historii błędu, który odczytany zostanie podczas diagnostyki komputerowej.

To ważne, bo powracające błędy świadczą o tym, że problem ma charakter okresowy albo jest wynikiem większej usterki, która dopiero się rozwija. Warto więc, nawet jeśli kontrolka zgasła, wykonać prostą diagnostykę, aby sprawdzić zapisane kody i nie jeździć „na ślepo”.

Czy mogę dalej jechać z zapaloną kontrolką?

To zależy. Najpierw odpowiedz sobie na następujące pytania:

1. Czy auto zachowuje się normalnie?
2. Czy silnik nie pracuje nierówno?
3. Czy nie czujesz spadku mocy?
4. Czy kontrolka miga, zamiast jednostajnie się świecić?

Jeśli kontrolka świeci się ciągle, ale nie ma zauważalnych objawów – możesz kontynuować jazdę, ale trzeba jak najszybciej udać się na diagnostykę.

Jeśli jednak kontrolka miga, to znak, że silnik ma poważny problem – często związany z wypadaniem zapłonu. Wtedy należy zatrzymać pojazd, najlepiej wyłączyć silnik i zadzwonić po pomoc drogową.

Jak wygląda diagnostyka kontrolki check engine?

Najczęściej wystarczy podłączenie samochodu do komputera diagnostycznego – nawet w zwykłym warsztacie. Specjalne urządzenie odczytuje kod błędu (lub kilka kodów), na podstawie których mechanik określa źródło problemu.

W nowoczesnych samochodach można też samodzielnie odczytać kody błędów za pomocą prostych interfejsów OBD2 (takie urządzenia są dostępne już od ok. 50 zł). Nie każdy błąd oznacza od razu wymianę części – niektóre można skasować, jeśli nie są aktywne. Ale nie należy ich ignorować, gdyż mogą pojawić się ponownie.

Jakie błędy występują najczęściej?

• uszkodzona sonda lambda;
• niesprawny katalizator;
• uszkodzona cewka zapłonowa;
• luźna lub uszkodzona nakrętka wlewu paliwa;
• problemy z zaworem EGR (odpowiedzialnym za recyrkulację spalin).

Dlaczego nie warto zwlekać z reakcją?

Bagatelizowanie sygnałów systemu diagnostycznego prowadzi do kosztownych napraw. Uszkodzona świeca zapłonowa? Koszt wymiany – kilkadziesiąt złotych. Ale jeśli będziesz zwlekać, może dojść do przegrzania i zniszczenia katalizatora – a jego wymiana to często koszt rzędu kilku tysięcy.

Co możesz sprawdzić samodzielnie?

Nie każdy kierowca musi mieć wiedzę jak diagnosta, ale są rzeczy, które możesz zrobić zanim pojedziesz do warsztatu. Nie wymagają specjalistycznych narzędzi, wystarczy chwila uwagi i trochę technicznej ciekawości.

Zanim sięgniesz po telefon i umówisz wizytę, sprawdź:

• czy korek wlewu paliwa został dokręcony – nieszczelność układu paliwowego to częsta i błaha przyczyna zapalenia się kontrolki;
• stan kabli wysokiego napięcia – pęknięcia, przetarcia lub zaśniedziałe złącza przy świecach są często źródłem problemu;
• poziom i stan oleju silnikowego – zbyt niski poziom prowadzi do nieprawidłowej pracy silnika;
• czy kontrolka zgasła po kilku uruchomieniach silnika – czasem błąd zapisuje się na chwilę, a potem system uznaje, że wszystko wróciło do normy.

Jeśli jednak auto nie pracuje równo, słyszysz stukoty lub zauważysz, że silnik przerywa – od razu zakończ jazdę. Nie ma sensu ryzykować uszkodzenia droższych elementów.

Kasowanie błędów – szybkie rozwiązanie czy ryzyko?

Wielu kierowców sięga po prosty sposób – kasują błąd. W domowych warunkach można to zrobić nawet za pomocą taniego interfejsu OBD2. Tylko czy to dobry pomysł? Czasem tak – np. gdy wiesz, że powodem błędu był źle dokręcony korek paliwa, a auto pracuje poprawnie. Wtedy można skasować błąd i obserwować auto.

Czy kontrolka pojawi się ponownie po skasowaniu?

System OBD działa w cyklach – po każdorazowym uruchomieniu silnika analizuje warunki pracy i sprawdza, czy usterka nadal występuje. Jeśli problem pozostał – kontrolka wróci po przejechaniu kilku lub kilkunastu kilometrów. A jeżeli nie – może nie zapalić się przez dłuższy czas. Ale uwaga: nie oznacza to, że wszystko jest naprawione.

Migająca kontrolka check engine – poważny sygnał

To zjawisko, w którym paliwo w cylindrze nie ulega zapłonowi, powodując:

• nierówną pracę silnika;
• wzrost emisji spalin;
• ryzyko przegrzania i uszkodzenia katalizatora.

W takiej sytuacji nie powinieneś kontynuować jazdy. Lepiej zatrzymać samochód i wezwać pomoc. Koszt holowania będzie niższy niż późniejsza naprawa układu wydechowego lub całej jednostki napędowej.

Podsumowanie – co warto zapamiętać?

Nie każda zapalona kontrolka check engine to katastrofa. Ale każda wymaga reakcji – bo tylko wtedy możesz spać spokojnie.

Najważniejsze wnioski?

• nie lekceważ świecącej się kontrolki, nawet jeśli auto jeździ normalnie;
• najpierw sprawdź proste rzeczy – korek paliwa, poziom oleju, stan kabli;
• nie kasuj błędów „w ciemno” – bez diagnozy to może tylko pogorszyć sprawę;
• przed przeglądem technicznym sprawdź, czy nie ma aktywnych błędów OBD.

Redakcja Hyundai