Prawo jazdy kategorii B. Wszystko, co musisz o nim wiedzieć!

Prawo jazdy kategorii B. Wszystko, co musisz o nim wiedzieć!

Prawo jazdy kategorii B stanowi formalny dokument uprawniający do prowadzenia pojazdów osobowych o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Zanim jednak wsiądziesz za kierownicę jako pełnoprawny uczestnik ruchu, musisz przejść przez zestaw wymagań technicznych, administracyjnych i egzaminacyjnych. Ten poradnik w praktyczny sposób prowadzi przez każdy etap – od PKK po odbiór dokumentu.

Co oznacza kategoria B?

Limit 3,5 tony dopuszczalnej masy całkowitej (DMC) oznacza większość aut osobowych – od miejskiego Hyundaia INSTER po rodzinnego TUCSON Hybrid. Do tego lekka przyczepa do 750 kg albo zestaw do 4,25 t, jeśli zrobisz krótkie szkolenie B96.

Ciekawostka!

Obecnie najpopularniejszym samochodem szkoleniowym w Polsce jest Hyundai i20. Wszelkie niezbędne informacje na temat tego modelu można znaleźć u nas na stronie lub kontaktując się z obsługą Hyundai.

Wiek minimalny

18 lat to standard, lecz od 17 lat możesz rozpocząć kurs, a egzamin zdać tuż przed osiemnastką, aby odebrać plastik w urodziny. Jeśli przed Tobą matura i chcesz wykorzystać wakacje – wiesz, co robić! Pamiętaj jednak o badaniach lekarskich i Profilu Kandydata na Kierowcę (PKK) – bez nich żaden ośrodek szkolenia nie wpuści Cię na salę wykładową.

Warto wiedzieć!

Według CEPiK ważne prawo jazdy ma dziś ponad 22 mln Polaków, czyli niemal 60% społeczeństwa. Kategoria B dominuje w tej puli – nic dziwnego, ponieważ pozwala prowadzić auta osobowe, dostawcze „blaszaki” do 3,5 t i lekkie kampery.

Bezpieczeństwo młodych kierowców – jak wygląda w praktyce?

Świeżo po odebraniu dokumentu euforia bywa zgubna. Raport Komendy Głównej Policji mówi o 390 580 zgłoszonych kolizji w 2024 r. i 24 782 osobach rannych we wszystkich wypadkach drogowych. Najczęstszą przyczyną pozostaje nadmierna prędkość oraz nieudzielenie pierwszeństwa, a kierowcy z krótkim stażem są w tej statystyce nadreprezentowani. Dlatego już dziś pomyśl o kursie doszkalającym z jazdy defensywnej lub prostym treningu na płycie poślizgowej.

Procedury przed kursem na prawo jazdy kategorii B

W pierwszej kolejności musisz uzyskać Profil Kandydata na Kierowcę. PKK to Twój cyfrowy paszport do kursu. Wyrabiasz go w wydziale komunikacji właściwym dla miejsca zamieszkania. Potrzebne dokumenty obejmują dowód osobisty, orzeczenie lekarskie, aktualne zdjęcie. Urząd tworzy profil, a numer PKK przekazujesz ośrodkowi szkolenia. Wniosek wraz z wymaganymi dokumentami można złożyć również w formie elektronicznej za pomocą skrzynki podawczej www.esp.pwpw.pl.

Badania lekarskie

Następnie musisz przejść badania lekarskie. Podczas ich trwania lekarz medycyny pracy sprawdza wzrok, koordynację, słuch i ogólny stan zdrowia. Badanie trwa kwadrans i kończy się wydaniem orzeczenia ważnego 15 lat – dla większości kierowców to pełny cykl ważności dokumentu.

Wybór ośrodka szkolenia

Ostatnim krokiem jest wybór ośrodka szkolenia. I pamiętaj – liczy się nie tylko cena. Przed podjęciem finalnej decyzji sprawdź średnią zdawalność absolwentów danej szkoły, flotę pojazdów (najlepiej identyczną z tą w ośrodku WORD) i opinie byłych kursantów.

Jak wygląda kurs? Krótki przedsmak.

Najpierw musisz odbyć 30 godzin wykładów obejmujących przepisy, pierwszą pomoc i elementy ekologicznej jazdy (tryb Eco w nowych autach, np. KONA Hybrid, ogranicza obroty silnika, aby spalić mniej paliwa). Następnie 30 godzin praktyki: plac manewrowy, miasto, jazda w nocy i poza terenem zabudowanym. Instruktor w tym przypadku ma obowiązek przekazać Ci pełne 60 minut jazdy.

Egzamin państwowy na prawo jazdy kategorii B – jak wygląda teoria i praktyka?

Egzamin teoretyczny trwa 25 minut i składa się z 32 pytań. Trzeba zdobyć minimum 68 punktów z 74 możliwych. Będziesz odpowiadać na pytania jednokrotnego wyboru (z jednej lub kilku odpowiedzi) i pytania wideo z krótkimi sytuacjami drogowymi. 

Wszystkie pytania pochodzą z bazy zatwierdzonej przez Ministerstwo Infrastruktury. W 2025 roku nie planuje się rewolucji, ale drobne aktualizacje już się pojawiły – m.in. nowe materiały wideo w scenariuszach miejskich.

Egzamin praktyczny – co naprawdę się liczy?

Egzaminator nie szuka błędu. On sprawdza, czy potrafisz jeździć bezpiecznie, logicznie i przewidywalnie. Egzamin trwa min. 40 minut, podczas którego odbywają się następujące czynności:

• sprawdzenie stanu technicznego (światła, płyny, ewentualnie sygnał dźwiękowy);
• manewry na placu (łuk, ruszanie pod górę, parkowanie);
• jazda miejska i trasa poza terenem zabudowanym.

Egzaminator może wyznaczyć tzw. zadania w ruchu – np. zawracanie z użyciem infrastruktury, przejazd przez skrzyżowanie z sygnalizacją i bez niej, zmiana pasa ruchu na drodze wielopasmowej.

Ile kosztuje prawo jazdy kategorii B?

Jak wygląda kosztorys na prawo jazdy kategorii B? Poniżej znajdziesz szacunkowe koszty za poszczególne kwestie:

• badanie lekarskie – ok. 200 zł;
• zdjęcie do PKK – ok. 40 zł;
• kurs teoretyczny i praktyczny – 2 200–3 500 zł (zależnie od miasta i szkoły);
• egzamin teoretyczny – 50 zł;
• egzamin praktyczny – 200 zł (auto z manualem), 250 zł (automat);
• wydanie prawa jazdy – 100,50 zł.

Jeśli doliczymy ewentualne jazdy doszkalające, nieudane podejścia i dojazdy – pełna inwestycja może wynieść nawet 4 500 zł.

Co po zdaniu egzaminu?

Po pozytywnym wyniku egzaminu WORD wysyła dane do urzędu, a ten do PWPW (Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych). Nowy dokument trafia do urzędu w ciągu 7–14 dni roboczych.

Jak nie stracić prawa jazdy zaraz po jego otrzymaniu?

Mimo całego trudu i egzaminacyjnych emocji, wielu świeżo upieczonych kierowców traci dokument w ciągu pierwszego roku. 

Najczęstsze powody?

• przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h w terenie zabudowanym;
• jazda pod wpływem alkoholu lub środków psychoaktywnych;
• brawura, brak koncentracji, ignorowanie znaków.

W 2024 r. policja zatrzymała ponad 26 000 praw jazdy w trybie administracyjnym. Najwięcej w województwach mazowieckim, śląskim i dolnośląskim.

Auto na początek – manual czy automat?

Nowi kierowcy wybierają dziś auta z automatyczną skrzynią biegów. To gwarancja komfortu, ale też bezpieczeństwa – łatwiej skupić się na drodze, bez zmieniania biegów w korku. Jeśli zdasz egzamin na „automacie”, w dokumencie pojawi się ograniczenie – kod 78, który pozwala prowadzić wyłącznie auta bez pedału sprzęgła.

Ale… nie ma nic złego w tej decyzji, zwłaszcza jeśli poruszasz się głównie po mieście. Przykład? Hyundai KONA Electric – zero biegów, cisza w kabinie i natychmiastowe przyspieszenie.

Czy warto zrobić kurs rozszerzony?

Osoby chcące przewozić cięższe przyczepy (powyżej 750 kg) powinny pomyśleć o szkoleniu B+E lub rozszerzeniu B96. W przypadku B96 nie musisz zdawać teorii, wystarczy dodatkowe szkolenie praktyczne (min. 7 godz.). Jeśli z kolei chodzi o B+E, jest to pełny egzamin dający znacznie szersze możliwości. To dobry kierunek, gdy planujesz rodzinne wyjazdy z przyczepą kempingową albo prowadzisz działalność i potrzebujesz przewozić ciężki sprzęt.

Prawo jazdy to coś więcej niż tylko papier

Zdobycie prawa jazdy kategorii B nie jest wyłącznie wpisem w systemie CEK i plastikiem w portfelu. To decyzja, odpowiedzialność, czasem wyzwanie – ale też ogromna wolność i komfort. Z odpowiednim przygotowaniem, rozsądnym podejściem i odrobiną pokory za kierownicą – możesz zostać bardzo dobrym kierowcą już od pierwszego dnia.

Redakcja Hyundai